มังงะกับการเจริญเติบโตของวัฒนธรรมอ่านในสังคมไทย

[Jessicas]

ในตอนหลายสิบปีที่ผ่านมา วัฒนธรรมการอ่านของชาวไทยมีการเปลี่ยนไปเป็นอย่างมาก โดยยิ่งไปกว่านั้นในกรุ๊ปเยาวชนรวมทั้งวัยรุ่น ซึ่งหนึ่งในปัจจัยหลักที่ช่วยปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้กับคนกลุ่มนี้ก็คือ มังงะ หรือการ์ตูนญี่ปุ่น มังงะกลายเป็นหนึ่งในตัวกลางที่เชื่อมโยงเด็กไทยไปสู่โลกของหนังสือ และในขณะเดียวกันก็ผลักดันให้มีการปรับปรุงทางด้านจินตนาการ ภาษา และก็การคิดเชิงวิพากษ์
 
 มังงะในประเทศไทยเริ่มเข้ามาอย่างจริงจังในช่วงสมัย 80 แล้วก็ 90 ผ่านนิตยสารการ์ตูนรายสัปดาห์รวมทั้งสำนักพิมพ์ที่ซื้อลิขสิทธิ์มาจากญี่ปุ่น มังงะเรื่องดังในสมัยนั้น เป็นต้นว่า ดราก้อนบอล เซเลอร์มูน หรือซามูไรร่อนเร่ ได้สร้างการปรากฏในตลาดหนังสือเด็กรวมทั้งเยาวชนไทยอย่างกว้างขวาง จนถึงปัจจุบัน หลายเรื่องยังคงมีฐานแฟนคลับแน่นแฟ้น และมีการนำกลับมาพิมพ์ใหม่ในต้นแบบฉบับสะสมหรือฉบับดิจิทัล
 
 หนึ่งในเหตุผลที่มังงะสามารถแทรกซึมไปสู่สังคมไทยได้ดิบได้ดีคือ ความสามารถในการเล่าที่น่าติดตาม และภาพประกอบที่งามแล้วก็สื่ออารมณ์ได้ดิบได้ดี มังงะหลายเรื่องมิได้ย้ำเพียงแค่ความรื่นเริงใจเพียงแค่นั้น แต่ว่ายังซ่อนเร้นไปด้วยบทเรียนชีวิต ข้อคิดทางด้านสังคม รวมทั้งมุมมองต่อโลกที่หลากหลาย ได้แก่ ความถูกต้อง ความอาจหาญ มิตรภาพ ความรัก หรือแม้แต่หลักสำคัญทางจิตวิทยา
 
 ในทางของการพัฒนาความถนัด มังงะช่วยส่งเสริมความสามารถการอ่าน การเขียนจำ และการตีความหมายเนื้อหาได้อย่างมีคุณภาพ โดยยิ่งไปกว่านั้นในกลุ่มเด็กที่อาจไม่ค่อยพอใจหนังสือเล่มดกๆมังงะจึงเป็นตัวเลือกที่ช่วยกระตุ้นให้เด็กต้องการเปิดอ่านหนังสือ และส่งผลให้เกิดการพัฒนาความสามารถการอ่านโดยตลอด
 
 ยิ่งกว่านั้น มังงะยังช่วยเปิดโลกทัศน์ของผู้อ่านให้กว้างขึ้น ผ่านการนำเสนอวัฒนธรรมญี่ปุ่นในแง่มุมต่างๆทั้งเรื่องความเชื่อมโยงในครอบครัว การเรียนรู้ การทำงาน หรือแม้กระทั้งพิธีการและขนบธรรมเนียมต่างๆซึ่งแม้ว่าจะเป็นวัฒนธรรมต่างชาติ แต่ว่าก็มีหลายมุมมองที่ใกล้เคียงหรือคล้ายกับวัฒนธรรมไทย นักอ่านก็เลยสามารถทำความเข้าใจและก็นำมาเทียบได้อย่างเป็นธรรมชาติ
 
 เมื่อเข้าสู่สมัยดิจิทัล การเข้าถึงมังงะก็ยิ่งง่ายขึ้น จากเดิมที่ต้องซื้อเป็นเล่มหรือเช่าจากร้านการ์ตูน ปัจจุบันมีเว็บไซต์แล้วก็แอปพลิเคชันไม่น้อยเลยทีเดียวที่ให้บริการมังงะอีกทั้งแบบฟรีรวมทั้งแบบเสียเงินเสียทอง ทำให้นักอ่านสามารถติดตามเรื่องโปรดได้ทุกที่ที่ต้องการ ความสะดวกนี้ยังส่งผลให้ฐานคนอ่านมังงะในไทยขยายตัวมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มวัยรุ่นยุคใหม่ที่รู้จักดีกับการใช้เครื่องไม้เครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์เป็นประจำ
 
 การเจริญเติบโตของวัฒนธรรมมังงะในไทยยังสะท้อนให้มองเห็นผ่านการจัดงานอีเวนต์ต่างๆได้แก่ งานการ์ตูน งานคอสเพลย์ หรือเทศกาลวัฒนธรรมประเทศญี่ปุ่น ซึ่งมีการจัดขึ้นอย่างต่อเนื่องในหลายจังหวัดทั่วประเทศ กิจกรรมพวกนี้ไม่เพียงแต่บอกให้เห็นถึงความนิยมของมังงะแค่นั้น แต่ยังเป็นพื้นที่ให้ผู้ที่ให้ความสนใจคล้ายคลึงกันได้มาพบปะแลกความเห็น สร้างโครงข่าย และผลักดันการผลิตสรรค์ผลงานของตน
 
 ในด้านเศรษฐกิจ อุตสาหกรรมมังงะในไทยก็เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง มีการจ้างแรงงานด้านการแปล การพิมพ์ การจัดจำหน่าย และก็กระทั่งการสร้างผลงานต้นฉบับโดยนักวาดไทยเองที่ได้รับอิทธิพลจากมังงะญี่ปุ่น ในตอนนี้เริ่มมีนักวาดไทยหลายคนที่สามารถเผยแพร่ผลงานผ่านแพลตฟอร์มระดับประเทศ และก็ได้รับการยอมรับจากผู้อ่านทั่วทั้งโลก
 
 สิ่งสำคัญที่จะทำให้วัฒนธรรมการอ่านมังงะในไทยเติบโตอย่างยั่งยืนคือ การผลักดันและสนับสนุนจากนักอ่านในด้านลิขสิทธิ์ การเลือกอ่านจากแหล่งที่ถูก การส่งเสริมผลงานของนักประพันธ์แล้วก็นักวาดผ่านหนทางที่เหมาะสม รวมไปถึงการผลักดันและสนับสนุนการเรียนผ่านมังงะในสถาบันการศึกษา เพื่อเด็กแล้วก็เยาวชนได้รับคุณประโยชน์อย่างเต็มเปี่ยมจากสื่อชนิดนี้
 
 มังงะไม่ได้เป็นเพียงแต่การ์ตูนที่อ่านเพื่อความสนุกสนาน แม้กระนั้นเป็นเครื่องไม้เครื่องมือที่ทรงพลังในการพัฒนาความสามารถ ความคิดสร้างสรรค์ แล้วก็ความรู้ความเข้าใจในวัฒนธรรมโลก แม้สังคมไทยสามารถใช้มังงะให้กำเนิดประโยชน์อย่างสร้างสรรค์ ก็จะสามารถปลูกฝังนิสัยรักการอ่านให้กับคนสมัยใหม่ และยกระดับวัฒนธรรมการอ่านในประเทศได้อย่างยั่งยืน